Categorie: Anders

(3 juni 2012) Wetenschappers: “Het (Europese) ‘biobrandstoffenbeleid’ gaat ten koste van de voedselvoorziening in de wereld. Door de productie van tarwe, maïs, palmolie en suikerbiet als grondstof voor biobrandstof, raakt de fosfaatvoorraad sneller op en is er minder kunstmest beschikbaar voor de (industriële) voedselproductie. Energieopwekking uit zonlicht, windkracht en biogas is een beter alternatief”.

(door Rob Bleijerveld)

Onlangs schreven de wetenschappers Lars Hein en Rik Leemans van de Wageningen University in het tijdschrift Ambio dat het produceren van gewassen als tarwe, maïs, palmolie en suikerbiet ten behoeve van biobrandstofproductie erg ongunstig uit zal pakken. De kosten van het produceren van biobrandstoffen zijn (door het sneller uitputten van de wereldwijde fosfaatvoorraden) hoger dan de baten (door de veronderstelde afname van CO2-uitstoot). Het gebruik van duurzame energie op basis van zonlicht, windkracht en biogas is een veel beter alternatief. Daarom moeten de beleidsdoelstellingen voor het bijmengen met biobrandstoffen worden herzien, aldus Hein en Leeman.

Fosfaat is grondstof voor kunstmest, en kunstmest op zijn beurt is van groot belang voor de wereldvoedselproductie (uitgaande van het huidige industriele landbouwsysteem, red.). De productie van biobrandstoffen verbruikt nu 2% van de wereldproductie aan fosfaat en dit percentage zal de komende jaren snel toenemen door de verplichting tot bijmenging van biobrandstof in benzine en diesel. In Nederland wordt ongeveer 4% biobrandstof bijgemengd per liter.

De Europese verplichting tot bijmenging gaat uit van de veronderstelling dat biobrandstoffen hernieuwbaar zijn en dat het gebruik daarvan leidt tot een lagere CO2-uitstoot. De onderzoekers stellen echter dat de productie van de huidige biobrandstoffen (mogelijk) dramatische effecten heeft op voedselprijs en het milieu. Zelfs bij een optimistische aanname over de hoeveelheid nog beschikbare fosfaat, zijn de negatieve effecten van fosfaatuitputting veel groter dan de positieve effecten van verminderde CO2-uitstoot.

Tal van onderzoeken toonden overigens al aan dat de productie van biobrandstoffen onder andere tot honger leidt en schade aan milieu en natuur. In Nederland voert Milieudefensie campagne tegen luchtvaartmaatschappijen die biobrandstof mengen met ruwe olie.

Bronnen:
– “Biobrandstof bedreigt wereldvoedselproductie,” 1 juni 2012.
– “Klimaatbaten van huidige biobrandstoffen lager dan kosten fosfaatuitputting,” 1 juni 2012.

(verkorte weblink: https://www.supermacht.nl/?p=512)

(19 november 2010) Op 18 november lanceerde landbouwcommissaris Ciolos voorstellen voor de hervorming van het Europese landbouwbeleid vanaf 2013. Het doel is om de landbouwsector meer dynamisch, concurrerend en effectief te maken zodat het in lijn komt met de Europe 2020-strategie voor “sustainable, smart and inclusive” groei. Tot medio 2011 wordt in diverse Europese fora over de plannen gediscusssieerd waarna de Commissie met een wetsvoorstel komt. De plannen, uitgelekt in oktober, riepen veel verontwaardigde reacties op van boeren- en maatschappelijke organisaties in heel Europa, waaronder het Platform Andere Landbouw.

De plannen voor het toekomstige Europese landbouwbeleid die commissaris Ciolos deze week presenteerde, maken duidelijk dat de Commissie eigenlijk het meeste bij het oude wil laten. Aldus het pas opgerichte ‘Platform Andere Landbouw’ in een persbericht van 17 november, getiteld “Platform Andere Landbouw presenteert ‘Verklaring van Utrecht’ als tegenhanger voor voorstellen van de Europese Commissie”:

“Op 18 november presenteert landbouwcommissaris Ciolos [1] het al eerder uitgelekte voorstel voor een nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) voor de Europese Unie over de periode 2014-2020. Ciolos gaat voor een groot deel door op de oude weg. Het Platform Andere Landbouw [2] ziet doorgaan met de huidige intensivering, schaalvergroting en concurrentiestrijd met de rest van de wereld echter als een heilloze weg.

Het platform, waarin ondermeer landbouw-, natuur en ontwikkelingsorganisaties zijn vertegenwoordigd, voert daarom een alternatieve agenda voor een betere voedselvoorziening in Europa. Haar Verklaring van Utrecht [3] over de toekomst van de landbouw en ons voedsel gaat uit van kernbegrippen als regionalisering, voedselsoevereiniteit, marktregulering en een gezonde bodem.

Een milieuvriendelijke en regionale landbouw, zowel hier als in de ontwikkelingslanden, is beter voor boeren, bodem, biodiversiteit en klimaat. Door lokaal te produceren kunnen kringlopen worden gesloten en kan worden ingespeeld op de komende schaarste aan water en fossiele brandstoffen en op de klimaatverandering. Dat vergt een betere regulering van markten, hetgeen stabielere opbrengsten en meer werkgelegenheid oplevert dan grootschalige industriële landbouw. Gesubsidieerde Europese overschotten nemen af en worden niet langer gedumpt in ontwikkelingslanden zodat de landbouw daar ook weer meer kans krijgt.

De komende maanden is het Platform Andere landbouw van plan de eigen alternatieven verder uit te werken en meer mensen en organisaties bij het landbouwdebat te betrekken. Dit zal hard nodig zijn om te voorkomen dat we na 2013 weer lange tijd vastzitten aan een Europees landbouwbeleid waar vooral de (multinationale) agribusiness en supermarktketens baat bij hebben, maar waar Europese boeren, ontwikkelingslanden en het milieu en dus de consument de dupe van zijn [4]. ”

Noten:
[1] “Communication on ’the Common Agricultural Policy (CAP) towards 2020 – Meeting the food, natural resources and territorial challenges of the future’ “, 18 november 2010.
Volgens de website van het landbouwdepartement is het doel van dit communique om de belangrijkste problemen en beleidskwesties op het gebied van landbouw en rurale ontwikkeling aan te geven. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid moet in staat zijn economische, milieutechnische en territoriale problemen op te lossen. Het communique dient om toekomstige beleidsmogelijkheden en -keuzes aan te geven. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid moet duurzamer, evenwichtiger, meer gericht, eenvoudiger, effectiever en meer accountable zijn. Deze belangrijke uitdagingen vereisen de verbetering van de huidige en het ontwerpen van nieuwe instrumenten voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.De komende maanden worden de voorstellen onder meer bediscussieerd in het Europese Parlement, De Raad van Europese Unie, het Europese Economische en Sociale Committee en het Comittee van de Regio’s. De Commissie wil medio 2011 met wetsvoorstellen komen.
[2] Het platform komt voort uit een brede bijeenkomst op 8 oktober 2010 in Utrecht waar 44 personen, grotendeels lid/medewerker van 25 organisaties, de toekomst van de landbouw bespraken. Onder de deelnemers bestaat grote overeenstemming over de richting die het met de landbouw en ons voedsel op zou moeten gaan. Dit heeft geleid tot de gezamenlijke ‘Verklaring van Utrecht’. Zie de website van Aarde-Boer-Consument.
[3] De ‘Verklaring van Utrecht, landbouw 2013’ is hier te vinden.
[4] Voor een handig overzicht over het huidige beleid en standpunten van de Nederlandse regering, de EU en maatschappelijke organisaties, zie het ‘Handboek landbouw en voedsel van 2010 naar 2013 en verder’ (10 pagina’s).

Meer informatie:
* Platform Andere landbouw (PAL):
– Korte beschrijving van de groepen die op 8 oktober vertegenwoordigd waren.
* Departement Landbouw en Rurale Ontwikkeling van de Europese Commissie
– Website van eurocommissaris Ciolos
– Videoboodschap van Ciolos met uitleg over wat nieuw is in zijn landbouwvoorstel.
– Press Release “Commission outlines blueprint for forward-looking Common Agricultural Policy after 2013” , 18 november 2010.
– “Background note: Commission Communication on the future of the CAP“, 18 november 2010 .
– Website van het Landbouwcommissariaat: “Commission Communication on the CAP towards 2020” (met veel links)
* ‘Europe 2020’-strategie
– website.
De commissie over deze strategie: “Europe 2020 is Europa’s groeistrategie voor de komende tien jaar. In een veranderende wereld willen we dat de EU een ‘smart, sustainable and inclusive’ economie wordt. Deze drie prioriteiten die elkaar onderling versterken zouden moeten helpen om de werkgelegenheid, productiviteit en sociale cohesie te verbeteren in de EU en de lidstaten. De Unie heeft zich vijf ambitieuze doelstellingen gesteld (op het gebied van werkgelegenheid, innovatie, onderwijs, sociale integratie en klimaat/energie) die in 2020 moeten zijn bereikt. Elk lid zal op basis hiervan zijn eigen nationale doelen vaststellen op elk van deze terreinen. Concrete akties op het Europese en de nationale niveau moeten de stategie onderbouwen. Meer uitleg: ‘smart growth’, ‘sustainable growth’ en ‘inclusive growth’.
* Persaandacht voor de ‘Verklaring van Utrecht’ in:
– “Platform Andere Landbouw wil alternatief“, Agripress, 18 november 2010
– “Platform Andere Landbouw wil alternatief voor GLB 2014-2020“, Agriholland, 18 november 2010

(verkorte weblink: https://www.supermacht.nl/?p=380)