(5 juni 2021 – update 220120) Uit een rapport van de Europese Commissie van eind april zou blijken dat ´nieuwe gentechnologieën´ kunnen bijdragen aan een duurzamer voedselsysteem in overeenstemming met de doelen van de Groene Deal en de Farm-to-Fork strategie. De discussie binnen de EU spitst zich nu toe op aanpassing van de bestaande GMO-wetgeving. Grote Europese supermarktbedrijven, discounters en voedselgroothandels (waaronder Lidl en Aldi) wijzen dat krachtig van de hand: marktoelating van producten gemaakt of bewerkt met Crispr/cas, Talens ed. tast hun handelsbelangen aan en beperkt de keuzevrijheid van de consument. (update: tot 22 oktober kan iedereen meedoen aan een EU consultatie over GMOs; beschikbaar is een vooringevuld formulier dat je zelf kunt aanpassen).
(door Rob Bleijerveld)
(Overgenomen van PR van ENGA, VLOG en ARGE, vertaald door Supermacht)
In juli 2018 bepaalde het Europese Hof van Justitie (ECJ) dat alle producten die gemaakt of bewerkt zijn met nieuwe gentechmethodes (zoals Crisp/cas en Talens) moeten worden aangeduid als GMO´s (genetische gemodificeerde organismen) [1]. Dat betekent dat ze vallen onder de bestaande Europese wetgeving voor GMO´s.
In november 2019 vroeg de Europese Raad aan de Commissie om –uitgaande van de uitspraak van de ECJ- te onderzoeken hoe de Europese wetgeving van toepassing is op de nieuwe gentechnieken [2]. De Commissie raadpleegde deskundigen en organiseerde begin 2020 consultaties voor overheidsinstellingen en andere stakeholders binnen de lidstaten [3].
Commissierapport
Eind april dit jaar publiceerde de Commissie een rapport [4] waaruit zou blijken dat ´nieuwe gentechnologieën´ kunnen bijdragen aan een duurzamer voedselsysteem in overeenstemming met de doelen van de Groene Deal en de Farm-to-Fork strategie [5]. En de eerste aanvraag voor een CRISPR/Cas-plant is al ingediend (door DowDuPont)…. [6]
Ondertussen gaat de discussie over de NGTs binnen de EU verder [7]. De Commissie stuurde EU voorzitter Portugal een brief waarin het aankondigt met beleidsvoorstellen, evaluatie en publieke consultatie te komen voor planten die zijn geproduceerd op basis van gerichte mutagenese en cisgenese. De Commissie zet in op een ¨evenredige wettelijke regeling die uitgaat van een hoge mate van bescherming van de menselijke en dierlijke gezondheid en van het milieu en die opbrengst uit innovatie mogelijk maakt en in het bijzonder de doelen van de Groene Deal en de Farm-to-Fork strategie ondersteunt¨.
Reactie supermarkten en groothandel
Een aantal grote Europese supermarktbedrijven, discounters en voedselgroothandels (waaronder Lidl en Aldi) [8] lieten op 26 mei echter weten ernstig bezwaar te hebben tegen eventuele marktoelating van producten die gemaakt of bewerkt zijn met deze methoden. Ze verwachten de aantasting van hun handelsbelangen en de inperking van de keuzevrijheid van de consument.
Hieronder is een vrije vertaling opgenomen van hun persverklaring ¨Retailers’ Resolution: European Retailers Take a Strong Stand Against Deregulating New GMOs¨. Deze verklaring werd uitgebracht door de bedrijvenverenigingen ENGA, VLOG en ARGE namens zo´n 25 ondernemingen in de voedseldistributieketen:
In juli 2018 bepaalde het Europese Hof van Justitie (ECJ) dat alle producten die gemaakt of bewerkt zijn met nieuwe gentechmethodes (zoals Crisp/cas en Talens) moeten worden aangeduid als GMO´s (genetische gemodificeerde organismen). Dat betekent dat ze vallen onder de bestaande Europese wetgeving voor GMO´s.
Daarmee geldt voor deze producten ook het voorzorgsprincipe en de eisen voor transparantie. Er moet worden geëvalueerd of ze risiko´s opleveren voor milieu en voedselveiligheid voordat ze mogen worden toegelaten op de Europese markt. De producenten moeten voorzien in detectiemethodes, de handelsbedrijven moeten zorgen voor de volgbaarheid ervan in de gehele keten en de overheden zijn verantwoordelijk voor een effectieve monitoring.
De huidige Europese GMO wetgeving heeft zijn waarde bewezen. GMOs verkrijgen EU markttoelating en in het algemeen heeft de consument keuzevrijheid op basis van GMO etikettering. Daar waar deze keuzevrijheid niet op gaat door de zogenaamde etiketteringskloof in de EU wetgeving kunnen GMO-vrij etiketten worden ingezet voor vlees, melk en eieren van dieren die gegarandeerd GMO-vrij veevoer kregen (de etiketteringskloof : vlees, melk en eieren van dieren die GMO veevoer kregen, hoeven wettelijk niet als GMO te worden gelabelled). De laatste jaren toont de grote toename van GMO-vrije producten in de Europese supermarktschappen aan hoe de transparantie zich richt naar de voorkeuren van en de vraag door de consument.
Mocht de lobby-inzet succesvol zijn om de breed vastgestelde en gedragen standaards en wettelijke maatregelen te verlagen voor de nieuwe GMOs – of zelfs leiden tot de volledige deregulering van nieuwe GMOs – dan betekent dat voor ons retailers, als ketenspelers die het dichtste bij de eindconsument staan en die het beste weten wat haar wensen en verwachtingen zijn, dat onze geloofwaardigheid, ketenbrede kwaliteitsbeheerssystemen en inzet voor transparantie in gevaar komen.
Deregulering van standaards en wetgeving zou betekenen dat producten waarvoor de nieuwe gentechniek wordt toegepast ongetest en ongelabelled op de markt komen. Onze biologische en gangbare GMO-vrije productlijnen die zich steeds uitbreiden zouden daardoor ernstig worden bedreigd met schade of zelfs vernietiging tot gevolg. Een gangbaar product met een GMO-vrij etiket moet leveren wat het belooft en moet op betrouwbare wijze zowel de oude als de nieuwe GMOs uitsluiten.
De biologische sector zou hierdoor op dezelfde wijze worden benadeeld: het uitbannen van GMOs, helder uiteengezet in de Europese Organic Regulation [9], is een belangrijk verkoopargument voor biologische producten dat gevaar loopt indien de nieuwe GMOs gedereguleerd worden. Ook de uitbreiding van de biologische teelt in Europa, zoals voorzien in de Groene Deal van de Europese Commissie, loopt daardoor groot gevaar.
Indien de standaards worden verlaagd ten gunste van de nieuwe GMOs lopen wij het risiko dat we ongeteste en ongelabelde GMOs verkopen zowel waar het gaat om voedsel op plantaardige als op dierlijke basis. En dit zou onacceptabel zijn voor ons!
* Wij zijn als retailers volledig verantwoordelijk en aansprakelijk voor de veiligheid van alle producten die we verkopen;
* Een van onze kernwaarden is volledige transparantie en keuzevrijheid voor onze klanten in al onze productsegmenten;
* Als retailers moeten we in hoge mate gevoelig zijn voor het sociale, gedraggerelateerde en voedselgerelateerde patronen van onze klanten: rapportages uit heel Europa tonen aan dat een substantiele meerderheid van de consumenten geen enkele behoefte heeft aan welke GMO dan ook in hun voedsel – niet in plantaarige producten en groentes, niet in producten van dierlijke herkomst zoals melk, vlees, eieren, en ook niet in andere productsegmenten.
De huidige Europese GMO wetgeving maakt het op effectieve wijze mogelijk GMOs uit de waardeketens van voedsel en veevoerproductie te houden en stelt zo consumenten in staat om op bewust te voorkomen dat er GMOs in hun voedsel zit.
Als vertegenwoordigers van belangrijke Europese retailbedrijven staan we er op dat de bestaande Europese GMO wetgeving – met voorzorgprincipe en transparantie-eisen als haar steunpilaren – ook toegepast blijft worden op de nieuwe GMOs. Nieuwe GMOs moeten op dezelfde wijze gereguleerd blijven worden als de oude GMOs. Elke andere uitkomst van de politieke en wetenschappelijke discussies die nu plaatsvinden zou onze ondernemingen op ernstige wijze ondermijnen, evenzo als de ondernemingen van vele boeren, zaad-, veevoer- en voedselproducenten, met name in de zeer succesvolle biologische sector.
In aanvulling hierop hebben we ernstige bedenkingen bij de verenigbaarheid van de ambitieuze en veelbelovende Europese Groene Deal met het dereguleren van de nieuwe GMOs. De deregulering van nieuwe GMOs en het versterken van het Europese voedselssysteem om meer duurzaamheid te bereiken zijn onverenigbare doelstellingen.
– . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . – . –
Update
Bovengenoemde verklaring – die inmiddels door nóg meer voedseldistributiebedrijven is ondertekend – wordt ook gepresenteerd op de levensmiddelenbeurs ANUGA in Keulen.
De opstellers meldden tevens dat individuen, instellingen, organisaties en bedrijven tot 22 oktober hun mening over de plannen van EU Commissie online kunnen doorgeven. En via een groot aantal NGOs is het mogelijk om dat op eenvoudige wijze te doen en zonder registratie. Zie hier. (beschikbaar: een vooringevuld formulier dat je zelf kunt aanpassen).
Bron: ¨Anuga 2021: Einzelhandel stellt sich gegen Gentechnik-Deregulierungspläne,¨ VLOG, 12 oktober 2021.
Meer lezen:
– ¨Derailing EU rules on new GMOs – CRISPR-Files expose lobbying tactics to deregulate new GMOs,¨ Corporate Europe Observatory, 29 maart 2021.
– ¨ Food Trend „Clean Label“ auf der Anuga 2021: Drei Viertel der Milch in Deutschland ohne Gentechnik hergestellt,¨ VLOG, 6 oktober 2021.
– ¨Anuga 2021: Großes Potenzial bei “Ohne Gentechnik”-Schweine- und Rindfleisch,¨ VLOG, 10 oktober 2021.
Noten:
[1] ¨European Court of Justice Closes CRISPR Loophole, Rules That Organisms Produced by New Gene Technologies are GMOs,¨ Global Justice Ecology Project, 26 juli 2018.
[2] Deze New Genomic Techniques (NGTs) worden beschreven als technieken die in staat zijn het genetische materiaal van een organisme te veranderen en die zijn ontwikkkeld na 2001 toen de bestaande wetgeving voor Genetisch Gemodificeerde Organismen (GMOs) werd aangenomen. De studie bekeek het gebruik van NGTs in planten, dieren en micro-organismen voor toepassingen binnen de voedsellandbouw, medicijnenproductie en industrie.
Zie ook ¨New techniques in biotechnology, ¨ DG Health and Food Safety, update april 2021.
[3] ¨Stakeholders’ consultation,¨ DG Health and Food Safety, mei? 2020 en ¨EC study on new genomic techniques,¨ DG Health and Food Safety, 29 april 2021.
[4] ¨EC study on new genomic techniques,¨ DG Health and Food Safety, 29 april 2021.
en ¨Biotechnologies: Commission seeks open debate on New Genomic Techniques as study shows potential for sustainable agriculture and need for new policy,¨ Europese Commissie, 29 april 2021.
[5] De onderzoekers concludeerden dat planten met behulp van de nieuwe gentechmethodes meer resistent gemaakt kunnen worden tegen ziektes, milieuverontreiniging en klimaateffecten. Ook zou de voedingswaarde en het vetzuurgehalte van gewassen hoger zijn, zou er minder pesticide nodig zijn in de landbouw en zouden sommige producten net zo veilig zijn voor mens, dier en milieu als producten van gangbare teelt. Wel kwamen in de analyse bepaalde risiko´s naar voren voor de (voedsel)veiligheid en het milieu, voor de vervuiling van biologische en gentechvrije landbouw door pollen en gif, en voor een correcte en transparante etikettering.
[6] ¨First application for approval of CRISPR/Cas plants in the EU,¨ GM Watch, 22 april 2021.
[7] ¨Not all gene-edited crops should be treated equal, warn MEPs,¨ Euractiv, 12 mei 2021.
en ¨EU Commission opening the door for new GMOs,¨ Greenpeace European Unit, 29 april 2021.
en ¨Opinion: GM food can and must be labelled,¨ Eleonora Evi (Green MEP), 29 april 2021.
[8] Ondertekenaars van de verklaring zijn ALDI (Hongarije, Italië, Duitsland (Nord en Sued), Zwitserland, Alnatura (D), BioMarkt Verbund (D), BNN (D), Dennree (D), Denn’s Biomarkt (D), HOFER KG (Oostenrijk en Slovenië), Interessengemeinschaft BioMarkt (D), Lidl (Duitsland en Oostenrijk), Naturata (L), METRO Cash & Carry (O), MPREIS Warenvertriebs (O), Rewe Group (incl. Billa and Penny)(O), SPAR Warenhandel (O), Synadis bio (F), Tegut (D), TOP-TEAM Zentraleinkauf (O), Transgourmet (O), Unimarkt Gruppe (Unimarkt, Pfeiffer Großhandel, Nah & frisch) (O).
De drie bedrijvenverenigingen die de verklaring dragen zijn: European Non-GMO IndustryAssociation (ENGA), Verband Lebensmittel ohneGentechnik (VLOG), en ARGE Gentechnik-frei.
[9] ¨Organic regulations – EU rules for production and labelling of organic products,¨ IFOAM.
Bronnen:
– ¨Retailers’ Resolution: European Retailers Take a Strong Stand Against Deregulating New GMOs,¨ persverklaring van de bedrijvenverenigingen ENGA, VLOG en ARGE, 26 mei 2021.
– ¨Europe’s food retail sector calls for clear regulation of new GMOs,¨ Ohne Gentechnik (origineel: GM Watch), 26 mei 2021.
(verkorte weblink: https://www.supermacht.nl/?p=10701)