(17 december 2018 – update 190206) Volgens Young & United is het bij voedseldistributeur Picnic niet snel en gemakkelijk geld verdienen in een leuk team. Integendeel: de orderpickers in de distributiecentra krijgen maar net iets meer dan het minimumloon, en krijgen géén toeslagen. Dat komt doordat Picnic weigert de supermarkt-cao toe te passen. Bovendien biedt Picnic alleen flexcontracten aan en zijn de werkomstandigheden slecht. Via een petitie verzamelt Young&United steun voor de werknemers.
Door Matt Hermers
Dagblad Trouw kwam afgelopen zaterdag met een artikel over het werken in de distributiecentra van Picnic, de online supermarkt die de boodschappen gratis thuisbezorgt. Uit onderzoek van de FNV blijkt dat in tenminste twee van de vijf distributiecentra de werkomgeving onveilig is, de werkdruk te hoog en de beloning ondermaats. De FNV sprak het afgelopen jaar met ruim honderd mensen die bij Picnic werken of hebben gewerkt. De verzamelde klachten [1] worden volgens Trouw onderbouwd door foto´s en documenten.
Marianne Jekkers, campagneleider Young & United FNV: ¨Wij begrijpen hoe het komt dat Picnic gratis kan bezorgen. Ze betalen te weinig loon, laten mensen keihard werken en investeren niet in een veilige werkomgeving.¨
Onveiligheid
Een veel voorkomende klacht is dat karren tegen elkaar botsen in de smalle gangpaden, waarbij kneuzingen aan handen optreden. Ook zijn nooduitgangen regelmatig geblokkeerd. Deze (warme) zomer was er bovendien geen airconditioning beschikbaar, met oververhitting als gevolg. Medewerkers hebben al een paar keer de onveilige werksituatie gemeld, maar hier heeft Picnic volgens de FNV niets mee gedaan.
Te hoge werkdruk
De norm voor het aantal te verzamelen boodschappen wordt steeds naar boven toe bijgesteld. Daarbij wordt geen rekening gehouden met het gewicht van de boodschappen (één fles wijn telt bijvoorbeeld evenveel als 1 doos met 10 flessen). Sommige medewerkers kampen met lichamelijke klachten door het zware tilwerk, vaak boven eigen macht.
Op een digitaal scorebord wordt bijgehouden wie het snelst en wie het traagst werkt. Voor ziek zijn of te laat komen (ook al is dat buiten eigen schuld) krijgen de medewerkers een kruisje en bij 9 kruisjes volgt een gesprek met de leidinggevende. Bij een ziekmelding wordt iemand automatisch twee dagen uitgeroosterd. In geval van één dag ziekteverzuim loopt een medewerker dan inkomsten mis.
Te lage beloning
Picnic betaalt zijn distributiemedewerkers niet uit volgens de supermarkt-cao zodat ze minder verdienen dan medewerkers van een ´gewone´ supermarkt. Picnic betaalt ook geen toeslagen voor onregelmatige werktijden, hoewel er juist veel wordt gewerkt in de weekends, op avonden en vroeg in de ochtend. Daarbij worden werknemers vaak niet ingeroosterd voor het aantal uren dat in de vacature werd vermeld.
Reactie van Picnic
Mede-oprichter Michiel Muller van Picnic is kwaad op de FNV [2]. Volgens hem doet de FNV aan stemmingmakerij door een beeld te presenteren alsof Picnic een bedrijf is waar werknemers worden uitgebuit en bij bosjes bezwijken. De vakbond zou werknemers buiten de poort hebben opgewacht om suggestieve vragen te stellen. Als ze zich zouden hebben aangemeld, zei Muller, dan hadden ze overal kunnen kijken en kunnen zien dat er niet zoveel aan de hand is zoals nu geschetst wordt [3]. Hij gaf toe dat niet alles goed gaat in het hardgroeiende bedrijf dat Picnic is. Maar problemen die zich voordoen worden volgens hem zo snel mogelijk samen met de werknemers opgelost.
Voorbeelden daarvan zijn een test met elektrische karren en betere handgrepen om keuzingen door botsend karren te voorkomen. Ook zijn er huismeesters aangesteld in elk van de vijf distributiecentra die meerdere malen per dag controles uitvoeren op de veiligheid op de werkvloer (bijvoorbeeld de toegankelijkheid van nooduitgangen). Volgens Muller zijn er overigens altijd bedrijfshulpverleners aanwezig op de werkvloer.
In tegenstelling tot wat de FNV hoorde, beweerde Muller dat er wèl tijd is voor medewerkers om een eventueel geblokkeerde nooduitgang vrij te maken zonder dat ze daardoor een aantekening voor het behalen van hun norm mislopen. En deze zomer zette Picnic naar eigen zeggen ventilatoren neer en zorgde voor drinkwater vanwege de hitte.
De Picnic-oprichter ontkent overigens niet dat sommige medewerkers door het zware tillen lichamelijke klachten oplopen. Maar de kratten zouden niet zwaarder zijn dan toegestaan. Voor medewerkers die het werk te zwaar vinden of een doktersverklaring hebben, wordt lichter fysiek werk gezocht. En de doelen voor het verzamelen van de boodschappen zijn haalbaar, volgens Muller. Picnic houdt rekening met het tilwerk door bij het samenstellen van de verzamellijsten ¨makkelijke en moeilijke producten¨ te combineren. En het bekritiseerde scorebord moet inzicht geven in ¨voortgang en persoonlijke ontwikkeling¨.
Picnic ontkent dat iemand die buiten eigen schuld te laat komt wordt bestraft met een kruisje. En het twee dagen uitroosteren na een ziekmelding is om onderbezetting te voorkomen. Een kruisje verdwijnt overigens na 4 weken automatisch, aldus Muller.
Geen supermarkt-cao
Muller erkent eveneens dat de medewerkers voor hetzelfde werk minder betaald krijgen dan hun collega’s bij ´gewone´ supermarktbedrijven. Picnic kent geen traditioneel supermarktmodel [4] en daarom is de supermarkt-cao volgens Muller niet van toepassing. Het arbeidsvoorwaardenpakket van Picnic zou passen bij de grote flexibiliteit die medewerkers hebben.
Picnic bezorgt op 59 plaatsen met elektrische wagentjes gratis boodschappen ¨tegen de laagste prijs¨ bij zo´n 200.000 klanten in Nederland en 10.000 in Duitsland. Het bedrijf kan volgens Muller gratis bezorgen omdat het geen kosten maakt voor winkels, caissières of vakkenvullers en omdat de boodschappenwagentjes effectieve rondjes door wijken rijden.
Lopend onderzoek
De FNV meldde ook dat er nog een onderzoek loopt naar de werksituatie van de runners die de boodschappen thuisbezorgen.
Petitie Young & United
Young & United [5] steunt de Picnic-werknemers in hun strijd voor betere arbeidsomstandigheden en een beter loon. Daartoe is een petitie opgezet. Solidaire mensen wordt gevraagd die te tekenen. De petitie is hier te vinden.
Update 18 december: protestacties en eisen
Bijna honderd orderpickers hielden op maandag 17 december een korte protestactie in de Picnic-distributiecentra in Utrecht en Nijkerk. Ze overhandigden een petitie aan hun leidinggevende waarin ze een betere veiligheid, lagere werkdruk en een betaling volgens de supermarkt-cao eisen. Ze willen dat de slechte arbeidsomstandigheden en veiligheidsproblemen nog voor Kerst zijn opgelost. En dat de Picnic-leiding met FNV gaat praten over het toepassen van de supermarkt-cao.
Naar aanleiding van de acties liet het management weten dat ze het allemaal heel serieus neemt en dat ze er zeker wat mee gaat doen. Marianne Jekkers van FNV zei een uitnodiging van Picnic voor een gesprek graag tegemoet te zien.’
Volgens arbeidsrechtadvocaat Gerdin Boelens (in de Trouw) zou een rechter zich moeten uitspreken over de vraag of het werken bij Picnic onder de supermarkt-cao valt. Belangrijke toetsteen daarvoor is het zogeheten toepassingsbereik van een collectieve arbeidsovereenkomst. Daarin wordt door werkgevers en vakbonden omschreven voor welke bedrijven en werkzaamheden de cao geldt, en aan welke eisen die moeten voldoen.
Bronnen:
– ¨Picnic belooft beterschap na acties maandag van medewerkers,¨ FNV, 17 december 2018.
– ¨Picnic moet beter leren omgaan met kritiek,¨ Emerce, 17 december 2018.
– ¨Valt Picnic nu wel of niet onder een cao?,¨ Trouw, 17 december 2018
Noten:
[1] De inspectie van het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid heeft tenminste één klacht in onderzoek.
[2] Volgens een tweet van NOS-verslaggever Martijn van der Zande op 15 december.
[3] Volgens Marianne Jekkers (FNV) zijn de Picnic-werknemers in eerste instantie zelf naar de FNV toegekomen. Jekkers: ¨De eerste stap was spreken met werknemers. Na het onderzoek dat nu nog loopt, wil de bond wel aanbellen bij Picnic zelf¨.
[4] Desondanks betitelt het bedrijf zich op de eigen website als ´online supermarkt´.
[5] Young & United is dé beweging van jongvolwassenen die meer zeker werk willen (aangesloten bij de FNV)
Bronnen:
– ¨Werken bij Picnic: te hoge werkdruk, onveilige omgeving en slechte beloning,¨ Trouw, 15 december 2018.
– ¨Picnic is een supermarkt,¨ Young & United, 15 december 2018.
– ¨Picnic reageert op aantijging: ‘Slechte omstandigheden? Onzin’,¨ RTL, 15 december 2018.
– ¨Picnic: Geen sprake van hoge werkdruk en te lage beloning,¨ AD, 15 december 2018.
– ¨Klachten over slechte werkomstandigheden bij online supermarkt Picnic,¨ NOS, 15 december 2018.
– ¨FNV neemt online super Picnic onder vuur,¨ Distrifood, 15 december 2018.
(verkorte weblink: https://www.supermacht.nl/?p=8625)