(3 april 2018 – update 190322) Op woensdag 28 maart ontving Jumbo een dagvaarding van FNV en CNV. De bonden slepen het supermarktconcern voor de rechter. Reden: het breken van een staking in een distributiecentrum in april 2017 en de onrechtmatigheid van Jumbo´s arbeidsvoorwaardenregeling voor de distributiecentra (AVR Logistiek).
(door Matt Hermers)
Begin 2017 liepen de onderhandelingen tussen FNV/CNV en Jumbo over een nieuwe xao voor de distributiecentra stuk. Vlak voor Pasen werd actie gevoerd om de druk op te voeren. Er waren stiptheidsacties, een demonstratie voor het hoofdkantoor en stakingen in diverse DC´s.
In april 2017 werd geconstateerd dat Jumbo de staking brak nadat een stakingsverbod door de rechter was afgewezen [1]. Jumbo zou Otto Workforce opdracht hebben gegeven om stakende personeelsleden te vervangen door uitzendkrachten in twee distributiecentra (waaronder Woerden). Jumbo negeerde daarmee het zogeheten onderkruipersverbod, zoals weergegeven in de wet (art. 10 van de WAADI). Eind 2017 eisten FNV en CNV daarom een schadevergoeding van Jumbo van een half miljoen euro wegens de actiekosten en geleden imagoschade [2].
Kort na de drukke Paasdagen van 2017 brak Jumbo de cao-onderhandelingen af. Het concern koos voor het afsluiten van een arbeidsvoorwaardenregeling (AVR Logistiek) met de eigen ondernemingsraden in plaats van een nieuwe cao. Na twee maanden van onderhandelen sloot Jumbo afgelopen december een avr af met de Centrale Ondernemingsraad (COR) en de Ondernemingsraad Supply Chain (OR SC).
¨Avr strijdig met verlengde cao¨
De 3000 distributiewerkers kregen onlangs een ultimatum van Jumbo: vóór 30 april de avr tekenen of afwijzen. Volgens de vakbonden is het instellen van een avr vóór 1 april 2019 echter in strijd met de wet. Want tot die tijd geldt nog de stilzwijgend verlengde cao.
FNV-bestuurder Ali Aklalouch: ¨We hebben dit goed laten uitzoeken door juristen. De eerder afgesloten cao loopt nog steeds, dus dit kan niet zomaar. Bovendien is het akkoord met de ondernemingsraad pas rechtsgeldig als werknemers individueel akkoord zijn gegaan.¨
Volgens financieel topman Ton van Veen bij Jumbo tekenden inmiddels al duizend mensen de avr en stemden er slechts tien tegen. De avr heeft een looptijd van 5 jaar [3] en gaat uit van een loonsverhoging van 1,5 procent per april 2017, 1 procent vanaf maart 2018 en 1,5 procent in 2019. Deze loonsverhogingen volgen die van de cao voor grote levensmiddelenbedrijven (VGL) die voor het winkelpersoneel van Jumbo geldt. (zie noot [4] voor wat de avr volgens Jumbo biedt)
FNV: ¨Doe geen afstand van je cao-rechten¨
Vakbond FNV heeft begin maart een advieslijn en een WhatsAppservice opgezet. Maar gaat ook thuis op bezoek bij medewerkers om uit te leggen hoe het zit met die avr en om te adviseren deze niet te tekenen.
FNV-bestuurder Ali Aklalouch: “Jumbo meldt vooral wat de voordelen zijn, zoals twee loonsverhogingen van 1 en 1,5 procent. Wij vertellen ook over de risico’s. Je hoeft niet te tekenen om te behouden wat je hebt. Als je tekent, doe je daarmee afstand van de cao. Dan loop je toch een risico. Want stel dat Jumbo over twee of drie jaar de regels eenzijdig verslechtert, als de ondernemingsraad daarmee instemt. De OR-leden zijn allemaal mensen die loon krijgen van Jumbo. Denk je dat die met hun vuist op tafel slaan om betere arbeidsvoorwaarden te regelen?¨
Niet alleen zijn de leden van de ondernemingsraden volgens de FNV afhankelijk van Jumbo. Ze hebben ook geen ervaring en verstand van collectieve arbeidsvoorwaarden. En de externe specialisten die de ondernemingsraad kan inhuren, krijgen eveneens betaald door Jumbo. Een ondernemingsraad kan verder geen druk zetten op de eigen werkgever zoals een vakbond met zijn leden dat kan. Bovendien zitten in de ondernemingsraad ook medewerkers van het hoofdkantoor en van de supermarkten die een heel ander belang vertegenwoordigen dan dat van de DC´s [5].
Druk en onrust op de werkvloer
CFO Van Veen vindt dat de vakbond met de thuisbezoeken zijn medewerkers vooral angst aan praat. Volgens hem is er geen reden om níet te tekenen, omdat Jumbo de avr niet eenzijdig kan aanpassen zoals de FNV beweert. Van Veen: ¨Onze medewerkers zijn hier nauw bij betrokken, via klankbordgroepen. Dus hebben we er veel vertrouwen in dat een grote meerderheid zal gaan tekenen.”
Distributiewerker Sebastiaan Kuipers vertelde het Algemeen Dagblad [6] afgelopen week dat Jumbo in sommige distributiecentra mensen onder druk zet om te tekenen. Kuipers: ¨Wat Jumbo doet, kan echt niet.¨ Hij hoopt dat de rechter zijn baas terugfluit.
Volgens Aklalouch is de avr het meest besproken onderwerp onder de distributiewerkers en zorgt het voor onrust op de werkvloer [7]. De distributiewerkers leven nu al bijna een jaar in onzekerheid, terwijl dat volgens hem nergens voor nodig is.
Kloppend hart
Want het gaat al jaren goed met Jumbo. De omzet van het concern groeide in 2017 met 5% (totaal ruim 7 miljard euro) [8]. Jumbo zou zijn hardwerkende distributiewerkers daarom de zekerheid en bescherming van een fatsoenlijke cao moeten bieden. Zij zijn het kloppende hart van Jumbo en mede dankzij hen gaat het zo goed met het bedrijf, aldus Aklalouch.
Meer lezen:
– ¨Flinke arbeidsonrust bij Delhaize, Jumbo en Albert Heijn,¨ Supermacht, 11 april 2017 (https://www.supermacht.nl/?p=6897)
– ¨Verzet groeit tegen omzeilen cao distributiecentra door Jumbo,¨ Supermacht, 15 juli 2017 (https://www.supermacht.nl/?p=7004)
– ¨Acties tegen opjaagbeleid en cao-ontduiking bij Lidl, Ahold Delhaize en Jumbo,¨ Supermacht, 28 december 2016 (https://www.supermacht.nl/?p=5961)
– ¨Jumbo-familie Van Eerd doet zichzelf €40 miljoen cadeau met dividenduitkering,¨ Business Insider, 14 maart 2018 (https://www.businessinsider.nl/jumbo-familie-van-eerd-doet-zichzelf-40-miljoen-cadeau-met-dividenduitkering/).
– ¨Jumbo importeert Zuid Amerikaanse praktijken,¨ EddyStam, 5 maart 2018 (http://eddystam.com/index.php/2018/03/05/jumbo-importeert-zuid-amerikaanse-praktijken/).
Noten:
[1] ¨Jumbo verliest rechtszaak: personeel distributiecentra mag staken,¨ RTLZ, 13 april 2017.
[2] ¨Vakbonden claimen half miljoen euro van Jumbo,¨ Omroep Brabant, 19 december 2017 en ¨Bonden eisen half miljoen van Jumbo,¨ Distrifood, 19 december 2017.
[3] Daarna kan de avr steeds stilzwijgend met vijf jaar worden verlengd.
[4] Jumbo: Via klankbordgroepen is nadrukkelijk rekening gehouden met de stem van de ruim drieduizend distributiewerkers. Hun wensen en adviezen zijn meegenomen in de onderhandelingen met de COR en de OR SC en vormen de basis van de avr. De avr behoort tot de beste in de sector en pakt beter uit dan de cao-afspraken. De avr volgt de loonlijn en -ontwikkeling van de VGL (cao levensmiddelenbranche) en zorgt daarmee voor behoud van koopkracht. Er zijn afspraken gemaakt om te voorkomen dat de loonverschillen ten opzichte van de concurrentie toe zullen nemen. Ook zijn er afspraken over het behoud van toeslagen voor werken op onregelmatige tijden en in het weekend. Daarnaast is ingezet op investeringen in duurzame inzetbaarheid en vitaliteit (opleidingen, gezondheid en veiligheid op het werk). Door verbetering van de zogenoemde generatieregeling kunnen medewerkers vanaf vijf jaar voor aanvang van hun AOW parttime gaan werken. Met behoud van bijna hun gehele inkomen en een groot deel van hun pensioenopbouw. De AVR Logistiek heeft een looptijd van vijf jaar, met mogelijkheid tot verlenging van steeds vijf jaar.
[5]Blogger Eddy Stam is nog meer uitgesproken over de nadelen van een arbeidsvoorwaardenregeling: ¨Met de avr ondermijnen Nederlandse werkgevers de vrijheid van vereniging, het recht op collectieve onderhandelingen en het stakingsrecht. Ze zijn feitelijk één stap verwijderd van illegale praktijken zoals we die zien in landen als Columbia en Mexico¨. Zie ¨Jumbo importeert Zuid Amerikaanse praktijken,¨ EddyStam, 5 maart 2018.
[6]¨Bonden verwijten Jumbo ‘onderkruipersgedrag’¨, Algemeen Dagblad, 29 maart 2018.
[7] ¨FNV opent juridische advieslijn voor Jumbo-distributiewerkers,¨ FNV, 1 maart 2018.
[8] Half maart 2018 keerde de top van Jumbo zichzelf een bonus uit van zo´n 40 miljoen euro…
Bronnen:
– ¨‘Jumbo overtreedt wet met omzeilen cao’,¨ Retailtrends, 29 maart 2018.
– ¨Ook Jumbo moet zich aan de wet houden,¨ FNV, 29 maart 2018.
– ¨3000 Jumbo-medewerkers moeten kiezen: een cao via de bond, of via de baas?,¨ NOS, 27 maart 2018.
– ¨Jumbo lanceert nieuwe regeling logistiek,¨ Distrifood, 29 december 2017.
(verkorte weblink: https://www.supermacht.nl/?p=7810)