(7 januari 2014 Update) Het consumentenprogramma ‘Kassa Groen’ onderzoekt vanavond onder meer de verkoop van speltbrood door supermarkten. De consument wordt volgens de Consumentenbond op het verkeerde been gezet. Door gebrek aan een minimumnorm voor het speltmeel-gehalte bestaan de dure (!) broden vaak vooral uit tarwemeel. En de etikettering is vaak misleidend.
(Rob Bleijerveld)
.
Het VARA-consumentenprogramma ‘Kassa Groen’ dat zich richt op duurzaamheid gaat vanavond na in hoeverre speltbroden uit de supermarkt die naam waardig zijn. Onderzoek naar de samenstelling toont aan dat broden die verkocht worden als ‘speltbrood’ vaak geen speltbroden zijn. Ze bestaan voor het merendeel uit tarwemeel. Maar zijn wel twee keer zo duur als volkorenbroden.
Consumentenbond: “Misleiding”
Uit de broodetiketten en uit de opgevraagde informatie bij supermarkten kunnen de onderzoekers niet precies opmaken wat de exacte samenstelling ervan is. Aanleiding voor de Consumentenbond om dit aan te duiden als “misleiding”. De consument wordt zo op het verkeerde been gezet.
De bond is zegt dit probleem al geruime tijd geleden te hebben aangegeven bij de Voedsel en Warenautoriteit. Maar of die daardoor in actie is gekomen, valt te betwijfelen.
Geen regels
Er zijn in de Nederlandse Warenwet wel regels opgenomen voor de samenstelling van ‘volkorenbrood’, maar niet voor ‘speltbrood’. Daarom staat het bakkerijen vrij om bij de bereiding van ‘speltbrood’ naar willekeur hoeveelheden tarwemeel bij te mengen en is er geen wettelijk verbod voor supermarkten om de producten door te verkopen.
In Duitsland is dat anders: daar is de samenstelling van speltbroden wél vastgelegd in wet- en regelgeving en moet tenminste 90 procent speltmeel in het brood zijn verwerkt.
Etiketten: te vaag
‘Kassa Groen’ kocht speltbroden bij verschillende supermarkten en liet deze bestuderen door speltteler Huub Diederen, bakker René van der Veer en universitair onderzoeker Luud Gilissen. Hun snelle conclusie: onduidelijke en onvolledige etiketten maken een goede controle onmogelijk. Maar ook zijn de geur, de luchtige vorm en de broodstructuur anders dan van ‘echt’ speltbrood.
Zuurdesem
In september vorig jaar kwam het KRO-programma Keuringsdienst van Waarde al tot een soortgelijke conclusie over zuurdesembrood dat de laatste paar jaar ook in veel supermarkten wordt verkocht.
Het gaat volgens de makers als zoete broodjes over de toonbank en is bijna overal te krijgen. Ook dit brood is duurder.
Slechts een enkele gespecialiseerde broodfabriek of bakker maakt nog zuurdesembrood echter op traditionele wijze. De rest gooit naar believen wat zuurdesempoeder bij het tarwemeel. Dat is qua productie en distributie handiger en het levert meer op. Maar ook hier is de juiste samenstelling vaak onbekend en spreken geur, textuur en structuur boekdelen.
En is het in Duitsland anders geregeld…
Titel: Kassa Groen: is speltbrood wel echt speltbrood?
Dag en tijd: 7 januari van 19:20 tot 19:55 uur
Zender: Nederland 2
Online: Uitzending Gemist (van 1:06 – 8:45 minuten)
Update:
Nog een paar dingen die in de uitzending naar voren kwamen:
– Speltmeel mag tot 50% bestaan uit het goedkopere tarwemeel + er is geen wettelijk minimum % voor het aandeel speltmeel in het brood + de prijs van ‘speltbrood’ is hoger = tel uit je (supermarkt)winst…
– het is duurder om spelt te telen dan tarwe, maar spelt heeft voordelen: de korrel is beter beschermd door het kaf zodat er minder kunstmest en pesticide nodig is (in de gangbare teelt). Het bevat ook minder gluten en speltgluten zijn zwakker, dat is beter voor de gezondheid (darmwerking).
– de vermeldingen op de verpakking van het supermarktbrood kloppen vaak niet of zijn een open deur.
– aanbeveling van de onderzoekers: koop vooral geen brood dat is gemaakt van ‘speltbloem’ (ook al vermeldt de verpakking “100% biologisch”)! Want meel (dus niet bloem) bevat zemelen en die zijn beter voor de gezondheid.
Bronnen:
– “Misleiding met speltbrood uit supermarkt in ‘Kassa Groen’,” TV-visie, 6 januari 2014.
– “Zuurdesem,” Keuringdienst van Waarde, 26 september 2013
(verkorte weblink: https://www.supermacht.nl/?p=3294)