Campagne voor een beter voedsel- en landbouwbeleid in Europa

Image

aanbieding petitie 23 maart

Het
huidige Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) dat gericht is op
liberalisering en afbouw van productiebeheersing staat nu ter
discussie en kan vóór 2013 gewijzigd worden. Na tientallen jaren
waarin de transnationale bedrijven en de WTO (de Wereld Handels
Organisatie) de dienst hebben uitgemaakt met betrekking tot het
landbouwbeleid, is het tijd voor een meer democratisch, ander beleid.
Voedsel is niet op de eerste plaats een wereldwijd handelsobject maar
eerder een eerste levensbehoefte en zelfs een mensenrecht.

In
het najaar is er in Brussel een belangrijke discussie over het
Europees Landbouwbeleid. Tot die tijd worden in de lidstaten de
standpunten bepaald voor het wijzigen van dat beleid in 2013. Het
Platform ABC [1] – gesteund door milieu- en ontwikkelingsorganisaties
en veel burgers – wil tot die tijd druk zetten op de regering en
partijen om het beleid een andere richting te geven. Als eerste stap
zijn op 23 maart de
Tweede
Kamerfracties gevraagd naar hun mening over deze petitie. Zodra die
binnen zijn, zullen ze op de website
http://www.voedselbeleid.petities.nl
worden weergegeven.

Vanaf
nu worden er ook handtekeningen bij de petitie verzameld van
individuen en organisaties. Het is de de bedoeling om vóór de
nieuwe verkiezingen van 9 juni zoveel mogelijk steun te verkrijgen
onder de Nederlandse bevolking voor een beter beleid. Er kan getekend
worden op:
http://www.voedselbeleid.petities.nl.
Vlak voor de discussie in Brussel, naar verwachting op
Wereldvoedseldag 16 oktober, zullen de verzamelde handtekeningen van
de Nederlandse campagne worden aangeboden aan de nieuwe minister van
LNV.

De
Engelstalige (Europese) petitie en bijbehorende informatie is te
vinden op: http://www.europeanfooddeclaration.org/declaration/en
[2].

Voor een beter
voedsel- en landbouwbeleid

Wij
wensen 'eerlijk' voedsel dat voor de boer een kostendekkende prijs
oplevert en dat milieu- en diervriendelijker geproduceerd wordt. In
tegenstelling tot wat de Europese Commissie wil (meer concurrentie op
de 'vrije' wereldmarkt) streven wij daarom naar een regionale
voedselproductie. Dat is ook beter voor het klimaat en biedt meer
voedselzekerheid.
Wij willen deze zaken vastgelegd zien in een
rechtvaardiger Europees voedsel- en landbouwbeleid


PETITIE

Wij, Platform
Aarde Boer Consument (Afrika-Europa Netwerk, Boerengroep Wageningen,
Nederlandse Akkerbouw Vakbond, Nederlandse Melkveehouders Vakbond,
XminY Solidariteitsfonds) constateren

– dat het
huidige geliberaliseerde landbouw- en voedselsysteem vooral ten goede
komt aan multinationals die toegang willen tot de goedkoopste
grondstoffen en nieuwe markten;
– dat boeren wereldwijd hiervan
de dupe zijn omdat zij onder de kostprijs moeten produceren en vaak
gedwongen worden hun bedrijf te beëindigen, wat de mondiale en
Europese voedselzekerheid in gevaar brengt;
– dat dit tevens een
milieu- en diervriendelijke voedselproductie onmogelijk maakt;

dat Europa teveel beslag legt op natuurlijke hulpbronnen in
ontwikkelingslanden voor luxe producten zoals veevoer en
biobrandstoffen. Dit gaat ten koste van de bestaanszekerheid van
boeren en inheemse volkeren, en ten koste van natuurgebieden;

dat dit landbouwsysteem te veel fossiele brandstoffen verbruikt en
bijdraagt aan klimaatverandering.


en
verzoeken om een beter Europees Voedsel- en Landbouw beleid. Dat
beleid:

1 beschouwt
voedsel als een eerste levensbehoefte en een mensenrecht
niet slechts als een handelsobject
.
2 geeft
prioriteit aan de instandhouding van een landbouw overal in
Europa
waarin boeren voedsel produceren op gezinsbedrijven en
zorgen voor het platteland. Dat is niet mogelijk zonder eerlijke en
stabiele landbouwprijzen die hen en de agrarische medewerkers een
eerlijk inkomen bezorgen en de consumenten faire prijzen garanderen.
Dit vereist een flexibele marktregulering.
3 kiest zoveel
mogelijk voor de productie van voedsel en veevoer in Europa en
gaat binnen de internationale handel in landbouwproducten prioriteit
geven aan de principes van gelijkheid, sociale rechtvaardigheid en
ecologische duurzaamheid. Het Europese Gemeenschappelijk Landbouw
Beleid mag de voedsel- en landbouwsystemen in andere landen niet
schaden
.
4 verzekert de
boeren en hun medewerkers ook in Midden- en Oost Europa van
eerlijke, niet discriminerende werkomstandigheden, en bevordert
eerlijke en gelijke toegang tot landbouwgrond.
5 respecteert
het milieu
zowel hier als in andere werelddelen, beschermt de
biodiversiteit en de eindige voorraden landbouwgrond en water, en
zorgt dat het dierenwelzijn toeneemt en het gebruik van fossiele
brandstoffen afneemt.
6 zorgt ervoor
dat de machtsconcentratie in de voedselverwerkende industrie en de
detailhandel
, en hun invloed op wat geproduceerd en geconsumeerd
wordt afnemen. Zij bevordert voedselsystemen waarin de afstand tussen
boeren en consumenten verkleind wordt.
7 zorgt voor
transparantie door de hele voedselketen, zodat burgers weten
hoe hun voedsel geproduceerd wordt, waar het vandaan komt, wat erin
zit en hoe de prijs die consumenten betalen samengesteld is.
8 bevordert
gezonde eetpatronen en gaat zich meer richten op de consumptie
van plantaardig voedsel. De cultureel bepaalde eetgewoontes van
Europese bevolkingsgroepen worden gerespecteerd.
9 bevordert de
productie van lokale seizoensproducten van goede kwaliteit,
waardoor burgers zich weer verbonden voelen met hun voedsel en de
voedselproducenten.
10 zorgt dat
kinderen de vaardigheden en kennis leren waarmee je gezond en
voedzaam eten kun produceren, klaarmaken en ervan kunt genieten.


Het
streven is om de petitie rond 16 oktober (Wereldvoedseldag) aan te
bieden aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid.
Deze petitie is onderdeel van een Europa-brede actie, zie
hiernaast. De Europese tekst verschilt iets van bovenstaande tekst;
zie daarover de Platform ABC website.[3]


Noten:
[1]
Het Nederlandse intiatief is van
Platform
Aarde, Boer, Consument (
http://www.aardeboerconsument.nl)
en van Vereniging Milieudefensie (http://www.milieudefensie.nl/).
   

Image

aarde-boer-consument

 

Het
Platform Aarde Boer Consument bestaat uit:
het
Afrika-Europa Netwerk, de Boerengroep Wageningen, de Nederlandse
Akkerbouw Vakbond, de Nederlandse melkveehouders Vakbond en X min Y
solidariteitsfonds.
Voor
de verdere ondertekenaars zie de lijst op:
http://www.voedselbeleid.petities.nl
[2]
De Engelstalige petitie en bijbehordende informatie is te vinden op:
http://www.europeanfooddeclaration.org/declaration/en

[3]
De tekst van de Nederlandse petitie komt niet helemaal overeen met
die van de Europese campagne. Zo ontbreekt in de eisen de referentie
aan genetisch gemodificeerde organismen (GMO's) (7) en aan
agrobrandstoffen ('biobrandstoffen') (8).

 

Nederlandse watervoetafdruk, de supermarkt en het Europees handelsbeleid



In
het kader van de WereldWaterDag (22 maart) hebben het Wereld Natuur
Fonds (WNF) en de Universiteit Twente de watervoetafdruk van
Nederland berekend [1]. De Nederlandse burger verbruikt gemiddeld 2,3
miljoen liter water per jaar ! Dat is bijna twee keer zoveel als de
gemiddelde wereldburger verbruikt. Van al het water dat wij
verbruiken is 89 % afkomstig uit het buitenland. Het wordt gebruikt
voor de productie van veel van de levensmiddelen die we hier
consumeren. Zo kost het produceren van 1 kilo rijst 3400 liter water
en 1 kop koffie 140 liter. Ook bij de teelt van bijvoorbeeld
sesamzaad (voor veevoer), zonnebloemolie, rietsuiker en fruit wordt
erg veel water verbruikt. Deze producten zijn vaak afkomstig uit
regio's waar waterschaarste is of dreigt, zoals Sudan, Pakistan en
Spanje.


W
NF-voorstellen voor waterbeheer in
het buitenland

Volgens het WNF zijn de watertekorten,
de te lage grondwaterstanden of verzilting enkele van de gevolgen van
gebrekkig waterbeheer in deze landen. De organisatie vindt dat
bedrijven – in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen –
invloed moeten uitoefenen op het waterbeheer in de landen waar hun
producten vandaan komen. In het WNF-rapport 'De Watervoetafdruk van
Nederland' is een overzicht opgenomen van de mogelijkheden voor
producenten en importeurs om hun watergebruik efficiënter te maken
en om bij te dragen aan een verbeterd, duurzaam waterbeheer ter
plekke. De adviezen lopen uiteen van het gebruik een
(gestandaardiseerde) meetmethode voor de watervoetafdruk, via
efficiëntere irrigatie-technieken, tot opleidingstrajecten voor
bijvoorbeeld rijstboeren.

Van de Nederlandse overheid vraagt het
WNF om de kennis op het gebied van duurzaam waterbeheer te
exporteren, aangezien er voor de helft van de belangrijke
internationale zoetwatergebieden nog geen afspraken bestaan over het
beheer tussen de verschillende landen.


Andere visies op waterbeheer

In het algemeen leidt het (grote)
waterverbruik voor de productie van levensmiddelen en andere goederen
in ontwikkelingslanden tot grote druk op de grond- en
oppervlaktewatervoorraden ter plekke. Dit beperkt de hoeveelheid
(veilig en betaalbaar) drinkwater die beschikbaar is voor de
bevolking. De situatie wordt verergerd door de druk die
internationale instellingen als Wereldbank en IMF uitoefenen op de
regeringen van ontwikkelingslanden om hun drinkwatervoorzieningen te
liberaliseren en te privatiseren ten gunste van buitenlandse
investeerders. Zulk beleid zorgt weliswaar voor zeer lage
waterprijzen voor de (buitenlandse) productiebedrijven (en dus lagere
prijzen voor onze consumptiegoederen) maar ook voor vaak drastische
prijsverhogingen of voor afsluitingen voor de arme bevolking in
ontwikkelingslanden.

Er is veel kritiek op deze wantoestand,
onder meer van de kant van het Reclaiming Public Water network (PRW).
Van 1 tot 3 februari kwamen zo'n 80 activisten, vakbondsleden en
beheerders van publieke drinkwaterbedrijven in Brussel bijeen voor
een PRW-conferentie [2] over publiek drinkwaterbeheer als
voorbereiding op het Wereld Water Forum (16 – 22 maart in Istanbul
[3]). Regionale verslagen uit Azië, Afrika en Latijnsamerika
bevestigden het scheve beeld, maar gelukkig zijn er de laatste 5 jaar
steeds meer regeringen (met name in Latijnsamerika) die initiatieven
namen om bestaande privatiseringen ongedaan te maken en te vervangen
door ander, progressief beleid voor publiek waterbeheer. Vaak is
daarbij uitgegaan van het 'publiek-publiek partnerschap'-model
(PuP's) dat al geruime tijd door het Netwerk wordt gepromoot. Ook
onder de ontwikkelingshulpfondsen uit het noorden is steeds meer
aandacht voor het alternatief van het publiek-publiek partnerschap
[4].


De Europese Unie pusht de
privatisering van (drink)watervoorzieningen

Toch dreigt ook die ontwikkeling
aangetast te worden door de Europese Unie. Niet alleen de Wereldbank
en IMF misbruiken hun positie; hetzelfde geldt voor de EU (en de VS).
In een rapport van Corporate Europe Observatory uit 2009 [5] kwam
naar voren dat de EU tijdens besprekingen over vrijhandelsakkoorden
druk uitoefent op ontwikkelingslanden om hun waterdiensten te
privatiseren en om daarin bepalingen op te nemen om privatiseringen
onherroepbaar te maken [6]. Zo ondermijnt de EU water als een
basisrecht.

Tijdens het Wereld Water Forum heeft
een blok landen onder aanvoering van Uruguay ingezet op het
verkrijgen van een Ministeriele Verklaring voor het Recht op Water
[7] en op de uitsluiting van water als onderwerp bij
vrijhandelsakkoorden. Verder eisen ze dat het Wereld Water Forum
onderdeel wordt van de VN. Ze worden hierin ondersteund door een
wereldwijde coalitie van maatschappelijke organisaties. Ze vinden
echter met name de EU en de VS die het Wereld Water Forum willen
behouden als lobby-instrument voor de multinationale ondernemingen,
als belangrijke tegenstander op hun weg….

 
Noten:

[1] Het
vijfde Wereld Water Forum.

[2] "De
watervoetafdruk van Nederland (artikel)
, WNF, 21 maart 2010 en
het Rapport
'De Watervoetafdruk van Nederland'.

[3] "Reclaiming
Public Water (RPW) Network – global strategy seminar outcome
s"
[4] "Public-public
partnerships (PUPs) in water"-webpagina
en
het gelijknamige
rapport van TNI en PSIRU
van 19 maart 2009.
[5] "EU
trade talks: a covert push for water privatisation?
".
[6] De Europese Commissie promootte
lange tijd de Publiek-Private Partnerschappen (PPP's). Nadat dit
model door de financieel-economische crisis schipbreuk leed, kwam de
Commissie in november 2009 met de Mededeling "Developing Public
Private Partnerships" als nieuwe steun aan private ondernemers.
In een haar rapport "More
public rescues for more private finance failures, a critique of the
EC Communication on PPPs
" van maart 2010 bekritiseert de
Public Services International Research Unit de Europese staatsteun
via de PPP's, de rol van de PPP's in de Europese strategie voor
economisch herstel en het schaden van publieke autoriteiten door
'innovatieve financieringsmechanismen' zoals rentetarieven-swaps.
[7] "EU
Water Policies Under Fire as World Water Forum Approaches –
Governments split over recognising right to water
",
Corporate Europe Observatory, 12 maart 2009.

 

Verder:

Alternatief
Forum programma
tijdens Wereld Water Forum
Blogspot
van CEO en TNI tijdens Wereld Water Forum

FNV-enquete: ALDI-directie schendt CAO-afspraken

(22 maart 2010) Volgens de FNV Bondgenoten houdt de ALDI-directie zich niet aan de CAO-afspraken. Dit blijkt uit een enquete onder ALDI-personeel in 9 vestigingen en waaraan ruim 221 personeelsleden van ALDI deelnamen. De enquete vond gelijktijdig plaats met de onderhandelingen voor een nieuwe CAO voor het supermarktpersoneel, en eindigde op 15 maart. De enquĂȘte wordt in estafettevorm voortgezet bij andere supermarktconcerns. Lees verder “FNV-enquete: ALDI-directie schendt CAO-afspraken”

2 maart, Canvas tv: Food Super Highway (BBC)

Over zalm uit Schotland die na
ontgrating in China doorgaat naar de schappen in Britse
supermarkten;
over verpakking waarin groente vers
blijft omdat CO2 wordt doorgelaten maar O2 niet;
over Chileense bosbessen voor de
Nederlandse markt in de winter;
over ananassen die razendsnel tussen
smaakverkrijgen en verrottingsproces van Ghana naar Europa worden
vervoerd;
en nog veel meer

De documentaire vergelijkt de
ecologische kosten van al dat voedseltransport met dat van lokale
voedselproductie.
De resultaten zijn spectaculair, aldus Canvas


Datum: 2 maart 2010
Canvas tv (Belgie 2): van 22:05 tot 23
uur
Regie: Ross Harper
Bron: Canvas.